Temat fluoru wywołuje w obecnych czasach mieszane uczucia. W Internecie pojawiło się mnóstwo informacji, według których fluor należy do jednej z najbardziej szkodliwych substancji, a wiele osób omija jego zastosowanie w codziennej profilaktyce próchnicy.
Prawda jest taka, że według badań fluor jest niezbędny w procesie mineralizacji tkanek zęba oraz w odpowiednim stężeniu działa zapobiegawczo w stosunku do ubytków próchnicowych. Co więcej może powodować remineralizację już pojawiających się zmian.
Dlatego też w stomatologii znany jest zabieg fluoryzacji, w którym to stosuje się związki fluoru do wzmocnienia zębów. Ponieważ w naszym społeczeństwie problem próchnicy jest ogromny warto tutaj wspomnieć o tym zabiegu, który to jest wyjątkowo skutecznym zabiegiem profilaktycznym. Przeczytaj artykuł z wiedzą z 2022 roku!
1. Czym jest zabieg fluoryzacji oraz jak przebiega?
2. Metody fluoryzacji.
3. Jakie są wskazania oraz przeciwwskazania do przeprowadzenia fluoryzacji zębów?
Czym jest zabieg fluoryzacji oraz jak przebiega?
Fluor jako pierwiastek wspomagający ochronę zębów przed próchnicą występuje w środkach higieny takich jak pasty do zębów, płyny do płukania czy nitki dentystyczne. Można go również spotkać w produktach spożywczych (płatki kukurydziane, ser czy pełnoziarnisty chleb) oraz wodzie pitnej.
Jednak dostarczany w ten sposób fluor w wielu wypadkach nie wystarcza do zachowania zdrowych zębów bez ubytków próchnicowych. Wtedy też istotne jest zastosowanie fluoryzacji.
Fluor działa kilkukierunkowo, chroniąc powierzchnię naszych zębów:
- Powstawanie fluoroapatytu – jony fluoru wbudowują się w miejsce wapnia w szkliwie zębów tworząc w ten sposób bardziej odporny na działanie kwasów fluoroapatyty
- Remineralizacja szkliwa – drobne uszkodzenia szkliwa ( na przykład spowodowane powstawaniem ubytków próchnicowych w ich początkowej fazie) mogą ulec remineralizacji w efekcie czego odtwarza się prawidłowa struktura szkliwa
- Magazyn fluoru w płytce nazębnej – dzięki wysokiemu stężeniu stężeniu fluoru w trakcie fluoryzacji na powierzchni zębów oraz w płytce nazębnej je pokrywającej tworzy się fluorek wapnia będący rezerwuarem fluoru w przypadku działania kwasów na powierzchnię zębów
- Hamowanie działania bakterii na zęby – fluor hamuje enzymy bakteryjne w jamie ustnej dzięki czemu obniża się ilość kwasów działających na tkanki zęba
- Hamowanie rozwoju bakterii w jamie ustnej – fluor blokuje dopływ cukrów do bakterii dzięki czemu zmniejsza ich zdolność do podziałów
Zabieg fluoryzacji polega na pokryciu powierzchni zębów preparatami zawierającymi wysokie stężenie fluoru i pozostawienie ich tam przez krótki okres czasu co pozwala na przeniknięcie pierwiastka do tkanek zęba i jego pozytywne zadziałanie. Zabieg taki nazywamy fluoryzacją kontaktową, miejscową lub profilaktyką fluorkową egzogenną.
Fluoryzacja przeprowadzana jest zazwyczaj przez lekarza stomatologa jednak może być ona prowadzona również przez osoby wcześniej do tego przyuczone (jak chociażby fluoryzacja grupowa w przedszkolach lub szkłach). Jest to zabieg całkowicie bezbolesny oraz bezpieczny.
Lekarz przed zabiegiem oczyszcza przy udziale szczoteczki powierzchnię zębów z resztek jedzenia oraz płytki nazębnej, a następnie nakłada na tak wyczyszczone zęby preparat z fluorem. Po tym zabiegu nie należy jeść i pić przez co najmniej dwie godziny, dzięki czemu preparat ma możliwość zadziałać jak najbardziej optymalnie.
Nie myjemy również zębów do dwunastu godzin po fluoryzacji. W ten sposób preparat pozostaje cały czas na zębach a jony fluoru uwalniają się do tkanek zębów.
Cena fluoryzacji w gabinecie uzależniona jest zazwyczaj od zastosowanego preparatu oraz rozległości zabiegu. Wiele gabinetów podaje cenę za jeden ząb ( od 10 – 30 zł) lub w innym wypadku za cały łuk zębowy ( od 100-150 zł) .
Metody fluoryzacji
Istnieje szereg metod fluoryzacji dzięki czemu lekarz może dopasować odpowiednią metodę do potrzeb, wieku oraz preferencji pacjenta.
- Pędzlowanie/wcieranie – w trakcie tego zabiegu lekarz lub higienistka wciera preparaty o większej zawartości fluoru w powierzchnię zęba. Do tego zabiegu stosuje się żele fluorkowe ( Fluoro – żel, Elmex Gelee), specjalne roztwory stomatologiczne ( Fluormex, Elmex Fluid ) oraz lakiery fluorkowe (Fluor Protector, Duraphat). Za najbardziej efektywne uważa się stosowanie lakierów fluorkowych ponieważ najdłużej pozostają na powierzchni zęba dzięki czemu mają najdłuższy okres działania na tkanki zębów. Szacuje się, że mogą redukować próchnicę nawet do 75%. Zabieg pokrywania powierzchni zębów lakierami przeprowadza się dwa razy do roku, a żelami lub roztworami 5 – 10 razy.
- Okłady – Okłady przeprowadza się w gabinecie stomatologicznym pokrywając specjalną łyżkę preparatem z fluorem (pianką lub żelem) a następnie umieszczając ją w jamie ustnej na kilka minut. Okłady takie można stosować kilka razy w roku.
- Szczotkowanie – szczotkowanie zębów specjalnymi roztworami z fluorem jest najczęściej stosowaną metodą grupowego zapobiegania próchnicy. Zabieg ten można przeprowadzać do 5-10 razy w roku. Metodę tą można stosować już od 6 roku życia, a jej dodatkowym atutem jest nauka prawidłowego szczotkowania.
- Płukanie jamy ustnej – jest to metoda, która tak samo jak szczotkowanie, może być stosowane w większej grupie. Przez 2-3 minuty płuka się jamę ustną 10 ml roztworu zawierającego jony fluoru. Zabieg taki pozwala na redukcję próchnicy nawet do 35%.
- Szczotkowanie zębów pastami z bardzo wysoką zawartością fluoru – u pacjentów z dużą ilością ubytków lub wysokim ryzykiem próchnicy stomatolog może zalecić szczotkowanie zębów specjalną pastą z bardzo wysoką zawartością jonów fluoru. Pasty takie można kupić jedynie w aptece i powinny być stosowane jedynie po konsultacji z lekarzem.
Wskazania i przeciwwskazania do fluoryzacji.
Zabieg fluoryzacji stosuje się przede wszystkim u osób z wysokim ryzykiem próchnicy oraz u dzieci, kiedy to istotny jest prawidłowy rozwój tkanek zęba i ich odpowiednia mineralizacji. Dodatkowymi wskazaniami do zastosowania tej metody są:
- Przebarwienia na zębach
- Nadwrażliwość zębów – Kiedy odczuwamy ból podczas spożywania zimnych lub słodkich pokarmów świadczy to zazwyczaj o otwartych kanalikach zębinowych. Jedną z metod przeciwdziałania oraz leczenia tej przypadłości jest stosowanie preparatów z fluorem, które powodują ich zamykanie.
- Recesje dziąseł – Obniżanie się dziąseł powoduje odsłonięcie szyjek zębowych, w efekcie czego może dochodzić do nadwrażliwości tego rejonu. Tak samo jak powyżej, stosujemy w takim przypadku preparaty z dużą zawartością jonów fluoru, aby uchronić się przed bólem spowodowanym nadwrażliwością.
- Fluoryzacja po higienizacji – po wykonanym zabiegu skalingu lub piaskowania dobrze jest zastosować preparat z fluorem, aby zlikwidować mikrouszkodzenia spowodowane mechanicznym zabiegiem oczyszczania zębów i ułatwić regenerację szkliwa.
- Noszenie aparatu ortodontycznego – osoby noszące aparat ortodontyczny narażone są na większa demineralizację tkanek oraz mają utrudnioną możliwość zachowania prawidłowej higieny jamy ustnej. Dzięki zastosowaniu fluoryzacji zmniejsza się ryzyko plam na powierzchni zębów spowodowanych demineralizacją czy tworzenia się ubytków próchnicowych.
- Wzmacnianie zębów z wypełnieniami – W miejscach, gdzie uprzednio był ubytek próchnicowy często występuje tendencja do powstawania próchnicy wtórnej. Aby temu zapobiec warto zastosować fluoryzację, która zmniejszy szansę na powstanie nowego ubytku.
Jako przeciwwskazania wymienia się przede wszystkim uczulenie i nadwrażliwość na fluor oraz fluorozę zębów. Dodatkowo musimy pamiętać, że o tym czy fluoryzacja może być przeprowadzona decyduje ostatecznie lekarz stomatolog.
Dodaj opinię jako pierwszy.