Jak dbać o dziąsła?

Każdy z nas wie, jak bardzo ważne jest dbanie o swój wygląd. Duży udział w jego postrzeganiu ma nasz uśmiech, czyli zęby, ale niestety często zapominamy, że zdrowe i promienne oblicze zależy również od dziąseł! Zobacz aktualną wiedzę z 2022 roku!

1. Co to jest dziąsło
2. Najczęstsze choroby dziąseł
3. Dieta a dziąsła?
4. Jak dbać o dziąsła

Co to jest dziąsło?

Dziąsło to bladoróżowa, lśniąca tkanka miękka o zwartej konsystencji. Można je podzielić na dziąsło właściwe, które ściśle pokrywa kości zębodołów oraz szyjki zębów, a także wolne, położone najbliżej korony zęba, o szerokości jedynie 1-2 mm. Część przyszyjkowa ma girlandowaty przebieg oraz tworzy brodawki wypełniające przestrzenie międzyzębowe – obie składowe są bardzo ważne dla estetycznego uśmiechu. Ze względu na grubość dziąsła właściwego oraz jakości brodawek międzyzębowych istnieje podział na dwa fenotypy: cienki i gruby. W fenotypie cienkim dziąsło jest delikatne, a brodawki niewielkie. Gruby fenotyp objawia się twardym, grubym dziąsłem, którego faktura przypomina skórkę pomarańczy, oraz pełnymi brodawkami. Do występowania chorób przyzębia, a w szczególności recesji dziąseł, predysponowane są osoby, u których występuje cienki fenotyp dziąseł.

Najczęstsze choroby dziąseł

Choroby dziąseł w praktyce stomatologicznej zdarzają się prawie tak często jak przypadki zębów objętych chorobą próchnicową i nierzadko związane są z obecnością płytki nazębnej – siedliska bakterii.

Zapalenie dziąseł wywołane płytką nazębną jest najbardziej rozpowszechnione u dzieci i młodzieży ze względu na brak lub nieprawidłowo przeprowadzane domowe zabiegi higieniczne, czyli szczotkowanie. Zalegająca płytka bakteryjna w niedoczyszczanych okolicach, często bogata w resztki pokarmowe, jest siedliskiem patogenów oddziałujących na tkanki przyzębia. Początkowo objawy są mało nasilone, jednak z czasem dochodzi do zaczerwienienia, obrzmienia dziąseł oraz często krwawienia podczas szczotkowania zębów. W wielu przypadkach nauka i przestrzeganie zasad skutecznej higieny jamy ustnej umożliwia zażegnanie problemu.

Ciążowe zapalenie dziąseł objawia się typowo: zmianą kształtu, barwy i konsystencji dziąseł oraz krwawieniem. Najczęściej rozwija się u kobiet w 2. i 3. trymestrze ciąży i ustępuje niedługo po porodzie. Płytka nazębna nie jest czynnikiem wywołującym, a jedynie nasilającym chorobę.

Dieta a dziąsła

Osoby cierpiące na cukrzycę, niezależnie jakiego typu, często zmagają się z zapaleniem dziąseł. Im dłuższy jest czas trwania cukrzycy, tym dochodzi do większego uszkodzenia dziąseł, co w konsekwencji nierzadko prowadzi do zapaleń przyzębia. Dlatego dla diabetyków tak ważne powinny być regularne wizyty kontrolne w gabinecie stomatologicznym!

Zdrowe dziąsła wymagają zróżnicowanej diety. W przypadku zaburzeń odżywiania (anoreksja czy bulimia) dochodzi często do niedoborów witaminowych, co sprzyja powstawaniu zapaleń. Dieta uboga, ale również bogata w produkty białkowe, z małą ilością kwasów tłuszczowych nienasyconych, które nie są produkowane przez nasze organizmy, a z dużą ilością tłuszczy nasyconych, również źle oddziałuje na dobry stan całego organizmu, czyli także dziąseł. Pokarmy bogate szczególnie w witaminę C, E oraz A, kwasy omega-3, duże ilości warzyw i owoców pozwalają na zachowanie odpowiedniej kondycji jamy ustnej.

Jak dbać o dziąsła? Jak używać szczoteczki, aby chronić dziąsła?

Najprostszym sposobem uniknięcia chorób dziąseł jest prawidłowa higiena jamy ustnej oraz zróżnicowana dieta w celu minimalizacji oddziaływania płytki nazębnej. Należy pamiętać, że szczoteczka do zębów to nasz najlepszy przyjaciel.

Sprawdź szczoteczki marki Philips

Dwukrotnie szczotkując zęby, rano i wieczorem, znacznie zmniejszamy poziom zalegającej płytki. Najkorzystniej jest używać szczoteczek o średniej twardości włosia, której główka obejmuje swym zasięgiem dwa zęby. Tak dobrane narzędzie należy ustawić pod kątem 45 stopni do góry w szczęce i ku dołowi w żuchwie, aby delikatne ruchy wibrujące  (tam i z powrotem) masowały dziąsła oraz przydziąsłową część zęba. Kilkakrotne powtórzenie tego ruchu, zakończone półobrotowym wymiataniem przeprowadzonym przez pozostałą część zęba, pozwala na efektywne oczyszczenie oraz poprawę ukrwienia dziąseł. Po wykonaniu swego rodzaju „masażu” nie należy zapomnieć o dokładnym oczyszczeniu powierzchni żujących wszystkich zębów przez szorowanie.

Zaleca się również regularne oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych. Zwykła szczoteczka nie jest w stanie efektywnie usunąć płytki z niewielkich rejonów występujących pomiędzy zębami, dlatego z pomocą przychodzą nici dentystyczne oraz jedno- lub wielopęczkowe szczoteczki przeznaczone do tych miejsc. Docierają one w trudno dostępne okolice, co również zmniejsza możliwość powstawania ubytków próchnicowych na powierzchniach stycznych zębów.

Jeśli jednak nie uda się efektywnie usuwać płytki nazębnej, może dojść do jej mineralizacji, doprowadzając do odkładania się kamienia nazębnego. Powinien on być regularnie usuwany przez lekarza dentystę lub higienistkę dentystyczną podczas zabiegu scalingu, polegającym na rozbijaniu kamienia za pomocą specjalnej końcówki ultradźwiękowej przy obfitym chłodzeniu wodą.

Zobacz czym różni się szczoteczka soniczna od elektrycznej, aby wybrać najlepszą dla siebie.

Pozwala on na zachowanie zdrowych dziąseł, zapobiega powstawaniu chorób przyzębia, a także dodatkowo zapewnia estetykę uśmiechu. Zalecane jest copółroczne (lub częstsze w razie konieczności) usuwanie kamienia nazębnego, połączone z wygładzeniem powierzchni zębów oraz zastosowaniem preparatu zawierającego fluor.

Autor: Anna Religa