Jak wybrać pastę do zębów dla siebie?

Pasta do zębów, czyli substancja rozprowadzana na zębach za pomocą szczoteczki, mająca pomóc w utrzymaniu prawidłowej higieny jamy ustnej, jest produktem znajdującym się w każdym domu. Zobacz aktualną wiedzę z 2022 roku!

1. Jak powstała pasta do zębów
2. Po co stosować pastę do zębów?
3. Co zawiera pasta do zębów?
4. Rodzaje past do zębów
5. Przeciwwskazania do stosowania past
6. Przepis na własną pastę do zębów

Jak powstała pasta do zębów?

Historia podaje, że już w IV wieku p. n. e., Egipcjanie przyrządzali swoje produkty z soli, pieprzu, mięty i kwiatów irysa. Powodzeniem cieszył się również sproszkowany pumeks zwilżany octem.

Innym sposobem czyszczenia zębów szczycili się Rzymianie – do tego celu używali ludzkiego moczu. Amoniak w nim zawarty działa bowiem wybielająco. Specjalnie dla rzymskiej arystokracji sprowadzano nawet mocz z rejonów obecnej Portugalii, ponieważ uznawano go za bardziej wartościowy. Trend używania uryny trwał aż do osiemnastego wieku!

Wtedy też Amerykanie próbowali tworzyć pastę z użyciem spalonego chleba, kredy czy sproszkowanych cegieł. Dopiero w 1911 roku niemiecki aptekarz Ottomar von Mayenburg stworzył pastę do zębów „Chlorodont”, która w swym składzie zawierała miętę w celu poprawy smaku, a sprzedawana była we współczesnych nam tubkach.

Po co stosować pastę do zębów?

Istotą czyszczenia zębów jest odpowiednie użycie szczoteczki do zębów. Dlatego nie można mówić, że pasta do zębów jest niezbędna do szczotkowania, jednak znacznie ułatwia tę czynność. Przez, na przykład, środki ścierne nie trzeba mocno „szorować” uzębienia, a substancje powierzchniowo czynne ułatwiają „zmywanie” nieczystości.

Najbardziej odczuwalnym efektem działania pasty jest przyjemny posmak i odświeżenie oddechu, co zawdzięczać można różnym środkom aromatyzującym. Dodatkowo, dobrana według indywidualnych potrzeb, może działać wybielająco, znosić nadwrażliwość zębiny, a przede wszystkim przeciwpróchnicowo.

Co zawiera pasta do zębów

To co wchodzi w skład pasty do zębów jest zazwyczaj tajemnicą firm je produkujących. Jednak można wyróżnić kilka grup składowych. Wśród nich znajdują się:

1. Związek fluoru w postaci organicznej (aminofluorki) lub nieorganicznej (fluorek sodu, fluorek cyny, monofluorofosforan sodu), których zawartość podawana jest w ppm lub procentach, gdzie 1000 ppm fluoru to 0,1% .
2. Środki ścierne takie jak krzemionka, węglan wapnia, węglan fosforu, mleczan wapnia i magnezu. Ich zawartość na pastach jest podawana jako RDA lub REA i nie powinna przekraczać 50% zawartości pasty.
3. Środki polerujące: polichloran winylu lub polimetakrylan metylu
4. Środki powierzchniowo czynne (surfaktanty), które zmniejszając napięcie powierzchniowe umożliwiają oczyszczanie (mycie) – laurylosiarczan sodu laurylosarkozynian sodu
5. Środki wiążące i zagęszczające – karboksymetyloceluloza, guma ksantanowa
6. Substancje wspomagające: ksylitol (cukier, który nie jest metabolizowany przez bakterie próchnicotwórcze, przez co nie przyczynia się do rozwoju próchnicy), triklosan (bakteriobójczy, hamuje przyrastanie płytki nazębnej)
7. Substancje słodzące, np.: sorbitol, sacharyna
8. Inne składniki: pieniące, konserwujące, aromaty, barwniki
9. Substancje wybielające: nadtlenek karbamidu, wodoru lub tlenek tytanu
10. Środki znoszące nadwrażliwość zębiny: azotan potasu, chlorek strontu, arginina, hydroksyapatyt.

Ważną rolę w procesie oczyszczania zębów odgrywają środki ścierne. Należy pamiętać, że nie pozostają one jednak obojętne dla twardych tkanek zębów – szkliwa, zębiny i cementu korzeniowego. Przy zbyt częstym używaniu past o wysokim wskaźniku RDA lub REA, dodatkowo połączonym z intensywnym, energicznym szczotkowaniem szczoteczką o twardym włosiu, można doprowadzić do nadmiernego starcia szkliwa i powstania ubytków niepróchnicowych lub nadwrażliwości zębiny.

Rodzaje past do zębów

Rynek co jakiś czas zalewany jest nowymi pomysłami producentów związanymi z zainteresowaniem klientów. W zależności jaki efekt chcemy uzyskać, możemy wybrać odpowiednią pastę z grupy:

• pasty uniwersalne – dostępne w większości sklepów. W ich skład wchodzą wszystkie niezbędne składniki, potrzebne do utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej, działające przeciwpróchnicowo. Po tego typu pasty może sięgać każda osoba powyżej 12 roku życia posiadająca własne uzębienie.
• pasty wybielające – umożliwiające wybielenie zębów o 1 – 2 odcienie. Cechują się większą zawartością czynników ściernych i/lub specjalnych substancji chemicznych, przez co łatwiej usuwają jedynie osad nazębny. Nigdy nie ingerują w przebarwienia zębiny, które można próbować usunąć tylko w gabinecie stomatologicznym. Pasty wybielające używać można maksymalnie przez 2 – 3 miesiące lub na przykład raz w tygodniu w celu niwelizacji osadów u palaczy, osób pijących w dużej ilości kawę, herbatę czy czerwone wino.
• pasty na nadwrażliwość zębiny – przez zawarty w swym składzie fluor, chlorek strontu, chlorek lub azotan potasu, hydroksyapatyt, kazeinian wapnia, zamykają otwarte kanaliki zębinowe, będące przyczyną pojawiania się silnego, krótkotrwałego bólu, wywoływanego na przykład piciem zimych napoi lub spożywaniem kwaśnych pokarmów.
• pasty dla dzieci – pozbawione lub zawierające fluor. Pamiętajmy, że zalecane jest szczotkowanie od pierwszego wyrzniętego zęba mlecznego pastą zawierającą 1000 ppm fluoru w ilości śladowej (ang. smear) – delikatne posmarowanie włosia szczoteczki, natomiast u dzieci w wieku 3 – 6 lat wielkości ziarna grochu. Dziecko należy nakłaniać do wypluwania nadmiaru pasty, a proces kończyć płukaniem jamy ustnej wodą. Kupując tego typu produkt dla swej pociechy, należy upewnić się, że nie zawiera dwutlenku tytanu, parabenów, substancji konserwujących lub sacharyny. Dla poprawy smaku pasty zawierają różne aromaty: truskawkowy, aloesowy, miętowy i inne. Zobacz jakie są dostępne modele szczoteczek dla dzieci w naszym serwisie.
• pasty o zwiększonej ilości fluoru – posiadają w swym składzie 5000 ppm fluoru, a dostępne są jedynie w aptekach na receptę wydaną przez lekarza dentystę. Zalecane są u pacjentów z wysokim ryzykiem występowania próchnicy, przy niedostatecznej higienie jamy ustnej, po radioterapii (kserostomia – częste powikłanie, zmniejszenie wydzielania śliny przez ślinianki) czy osobom użytkującym aparaty ortodontyczne.
• pasty przeciw paradontozie – czyli przewlekłej chorobie przyzębia doprowadzającej do odsłaniania się korzeni zębowych, zaniku kości, zapalenia dziąseł, co w konsekwencji może prowadzić do utarty uzębienia. Pasty tego typu zawierają w swym składzie środki zapobiegające powstawaniu zapalenia dziąseł i łagodzące jego objawy: wyciąg z szałwii, rumianku, eukaliptusa, anyżu, melisy, rozmarynu, alantoina (wspomaga gojenie), mleczan glinu (zmniejszający krwawienie), koenzym Q10 (działa regenerująco).
• pasty do czyszczenia protez zębowych – o każde uzębienie trzeba dbać! Dlatego też należy pamiętać o myciu uzupełnień protetycznych po każdym posiłku z użyciem szczoteczki oraz szarego mydła lub pasty o tym specjalnym przeznaczeniu. Produkty takie nie posiadają w swym składzie środków ściernych, dzięki czemu nie rysują i nie niszczą protez, ale mimo wszystko pozwalają na dokładne usunięcie resztek pokarmu oraz osadu, a także działają antybakteryjnie.

Przeciwwskazania do stosowania past

W naszym społeczeństwie nie można zapominać o alergikach. To oni mogą mieć problemy zdrowotne w przypadku stosowania niektórych past do zębów. Ich składniki, na przykład aromaty, mogą działać drażniąco. W przypadku występowania aft lub nadżerek – laurylosiarczan sodu może wywoływać dodatkowe dolegliwości związane z podrażnieniem błony śluzowej jamy ustnej. Jeżeli tylko zauważymy jakieś niepokojące zmiany, które wiążemy ze stosowaniem pasty do zębów i któregoś z jej składników, należy poszukać produktu pozbawionego substancji drażniącej. Rynek wychodzi na przeciw wszelkim potrzebą, gdzie stale wypuszczane są nowe produkty o ulepszonych składach.

Przepis na domową pastę do zębów!

Zgodnie z panującym trendem eko i robienia własnych produktów czyszczących, można pokusić się o samodzielne przygotowanie pasty. Oto krótki przepis: należy połączyć olej kokosowy (działa bakteriobójczo, grzybobójczo, przeciwwirusowo), sodę oczyszczoną  jako substancja ścierna i olejek z mięty pieprzowej dla przyjemnego aromatu. Voilà!

Inną alternatywą pasty jest używanie węgla aktywnego, który kupić można w aptekach. Powoduje zmniejszanie ilości próchnicotwórczych kultur bakterii. Należy jednak stosować ten sposób z rozwagą, ponieważ węgiel, jak i wszystkie gotowe „czarne” pasty do zębów, wysoki współczynnik RDA, przez co przy częstym i intensywnym szczotkowaniu może doprowadzić do uszkodzenia twardych tkanek zębów.

Autor: Anna Religa