Leczenie kanałowe, inaczej endodontyczne, to oprócz ekstrakcji i wypełniania ubytków jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów stomatologicznych. Ponieważ pacjenci często zgłaszają się dopiero „kiedy już boli” jest to najczęstszy zabieg z jakim mogą spotkać się pacjenci leczący się prywatnie. Sprawdź aktualną wiedzę z 2022 roku.
Trzeba bowiem wspomnieć, że leczenie kanałowe to zabieg refundowany przez NFZ tylko w niewielkim zakresie, a dokładniej w zębach siecznych i kłach. Pozostałe grupy zębów (przedtrzonowe i trzonowe) nie są objęte refundacją tego leczenia.
Leczenie endodontyczne wszystkich zębów jest refundowane u osób niepełnoletnich, kobiet w ciąży oraz połogu. Zazwyczaj zabieg ten wymagany jest w sytuacji dużych ubytków próchnicowych prowadzących do infekcji i zapalenia miazgi, ale wskazań do takiego zabiegu może być więcej.
- Czym jest miazga zęba i dlaczego w wyniku infekcji trzeba ją usunąć?
- Na czym polega leczenie kanałowe?
- Wskazania i przeciwwskazania do leczenia kanałowego.
- Jak przebiega leczenie kanałowe?
- Czy leczenie kanałowe jest bolesne?
- Co może zaniepokoić po zabiegu i co wtedy zrobić?
Czym jest miazga zęba i dlaczego w wyniku infekcji trzeba ją usunąć?
Aby lepiej zrozumieć czym jest i na czym polega leczenie kanałowe najlepiej zacząć od wyjaśnienia czym jest miazga zębowa i dlaczego w wyniku jej infekcji przeprowadzamy powyższy zabieg. Miazga zębowa to żywa tkanka zęba, znajdująca się w jego środku, zwanym komorą zęba.
Tkanka ta jest dobrze unaczyniona i unerwiona co pozwala na odżywanie zęba i jego żywotność. W wyniku głębokiego ubytku próchnicowego lub urazu może dojść do zainfekowania miazgi bakteriami, czego efektem będzie obrzęk oraz wysięk powodujący ucisk i zapalenie nerwów zębowych. W wyniku tego pacjenci odczuwają silny ból, nierzadko promieniujący na połowę twarzy.
Na czym polega leczenie kanałowe?
W sytuacji zakażenia miazgi lekarz stomatolog z reguły przeprowadza leczenie kanałowe zęba polegające na usunięciu żywej tkanki z kanałów i komory zęba a następnie szczelnym ich wypełnieniu specjalnym materiałem. Dzięki temu dentysta usuwa przyczynę bólu oraz oczyszcza ząb z zainfekowanej tkanki i bakterii, a ząb nadal może pozostać w jamie ustnej i pełnić swoją funkcję.
Wskazania i przeciwwskazania do leczenia kanałowego
Jak już wcześniej wspomniałam, leczenie kanałowe przeprowadzamy głównie w sytuacji dużego bólu zęba spowodowanego zainfekowaniem miazgi w wyniku dużego ubytku próchnicowego.
W związku z tym jednym ze wskazań jest głęboka próchnica zęba sięgająca do komory/miazgi. Oprócz tego leczenie kanałowe wykonujemy w sytuacji:
- Zmian okołowierzchołkowych – nieleczona próchnica może powodować powstanie zmian ziarninowych w okolicy wierzchołka zęba. Oprócz tego czasami dochodzi do powstania tak zwanych torbieli, których leczenie polega między innymi na przeprowadzeniu leczenia kanałowego zęba związanego z torbielą.
- Zęby uprzednio źle przeleczone kanałowo – zdarza się, że ząb leczony już kanałowo zaczyna dawać pewne objawy bólowe lub na zdjęciu RTG odnajdujemy zmiany w okolicy wierzchołka. Spowodowane jest to zazwyczaj nieszczelnym wypełnieniem kanałów zęba lub jego złym oczyszczeniem i opracowaniem. W takiej sytuacji przeprowadza się ponowne leczenie endodontyczne.
- Wskazania protetyczne – przed założeniem koron lub mostu na zęby wykonuje się leczenie kanałowe, aby uchronić pacjenta przed ryzykiem obumarcia miazgi i konieczności ściągania uzupełnień protetycznych w przyszłości.
- Uraz zęba – złamanie, zwichnięcie lub ukruszenie zęba może spowodować infekcje lub uszkodzenie miazgi powodujące jej obumarcie. Dlatego też zęby po urazie są wskazaniem do leczenia kanałowego.
Obecnie przyjmuje się, że w dzisiejszej stomatologii nie ma chorób ogólnoustrojowych, które są przeciwwskazaniem do leczenia endodontycznego. Jednak istnieje szereg schorzeń, które określane są jako te o podwyższonym ryzyku, tzn. takich które mogą ulec zaostrzeniu w wyniku leczenia. Należą do nich: choroby serca, stawów, nerek, stany immunosupresji, niektóre zaburzenia endokrynologiczne itp.
Tacy chorzy wymagają przed rozpoczęciem lub w trakcie leczenia endodontycznego podjęcia pewnych działań zapobiegających zębopochodnemu zakażeniu innych narządów.
Do przeciwwskazań dla leczenia endodontycznego należy jednak stan zęba, który takiemu leczeniu podlega – w wypadku dużego ubytku tkanek twardych zęba, ale też złamania poddziąsłowego czy poprzecznego zęba, nie wykonujemy leczenia kanałowego.
Takie leczenie nie ma sensu, gdyż nie można odbudować utraconych tkanek, a infekcja przeszła już do kości czego nie można uratować zwykłym leczeniem kanałowym. Innym przeciwwskazaniem są również zęby niepodparte odpowiednią ilością kości lub bardzo rozchwiane.
Lekarze nie przeprowadzają również leczenia kanałowego u pacjentów niewspółpracujących lub z bardzo złą higieną jamy ustnej.
Jak przebiega leczenie kanałowe?
Leczenie kanałowe lekarz stomatolog zaczyna od prawidłowej diagnostyki czyli wykonania badania RTG, na którym uwidacznia wszystkie kanały zęba oraz dostęp do nich.
Następnie dochodzi do opracowania ubytku oraz dotarcia do komory zęba. Przy pomocy bardzo cienkich narzędzi, przypominających igły, usuwa miazgę z kanałów oraz komory zęba. Po jej usunięciu następuje opracowanie kanałów na zmierzoną wcześniej długość.
Lekarz dokonuje opracowywania narzędziami ręcznymi lub maszynowymi usuwając zainfekowaną tkankę z kanałów zęba. W trakcie opracowywania lekarz dokonuje również intensywnego płukania jam zęba dezynfekując i oczyszczając je w ten sposób.
Następnie dochodzi do osuszenia i szczelnego wypełnienia kanałów i komory zęba oraz obudowy utraconych tkanek zęba. Obecnie wypełnienie kanałów przeprowadza się materiałem zwanym gutaperką, który wraz z zastosowanym uszczelniaczem dokładnie wypełnia wszystkie zachyłki kanałów i chroni przed rozwojem bakterii.
W dzisiejszej stomatologii zabiegi endodontyczne przeprowadza się zazwyczaj w powiększeniu, dzięki czemu lekarz łatwiej może zlokalizować kanały zęba oraz sprawdzić prawidłowość leczenia.
W tym celu używa się lup lub mikroskopów. Zabieg ten jest również przeprowadzany w specjalnej osłonie zwanej koferdamem. Ma ona na celu ochronę oczyszczonych kanałów przed śliną pacjenta i zainfekowaniem tkanek zęba bakteriami z jamy ustnej.
Ze względu na skomplikowanie i wieloetapowość tego leczenia może ono trwać nawet kilka godzin i wtedy zazwyczaj jest rozkładane na kilka wizyt. Zazwyczaj jednak leczenie kanałowe odbywa się w ramach jednej wizyty i trwa 1-2 godziny.
Czy leczenie kanałowe jest bolesne?
Jednym z największych mitów dotyczących leczenia kanałowego jest ten o jego bolesności. Chociaż nie jest to zabieg należący do najprzyjemniejszych jego pierwszy etap, czyli usunięcie miazgi, wykonuje się w znieczuleniu. Dzięki czemu pacjent nic nie czuje.
Kolejne etapy nie wymagają już stosowania znieczulenia, ponieważ taki ząb jest już pozbawiony żywej tkanki i nie ma możliwości przewodzić impulsów bólowych. Jednak jeśli w trakcie leczenia odczuwają państwo jakikolwiek ból należy to zawsze zgłosić swojemu lekarzowi.
Co może zaniepokoić po zabiegu?
Ponieważ w trakcie leczenia endodontycznego dochodzi do usunięcia żywej miazgi zęba, ząb taki przestaje być odżywiany i staje się bardziej kruchy oraz słabszy od innych zębów w łuku. Dlatego też zęby po leczeniu kanałowym należy regularnie kontrolować i pamiętać o tym, że mogą one ulec ukruszeniu lub złamaniu.
Po leczeniu mogą nas również zaniepokoić ból lub tkliwość zęba. Świadczyć to może o dalszym rozwoju infekcji w kości lub tkankach okołowierzchołkowych.
Najlepiej wykonywać kontrolę takiego zęba 6 miesięcy po zabiegu a następnie co roku. Jeśli nie stwierdzi się żadnych zmian w kości leczenie uznaje się za zakończone powodzeniem.
Dodaj opinię jako pierwszy.