Kiedy wchodzimy do drogerii lub apteki to na półkach produktów przeznaczonych do higieny jamy ustnej obok szczoteczek, nici, wykałaczek czy oczywiście past do zębów jest jeszcze jeden produkt przedstawiany jako niezbędny – to płyny do płukania jamy ustnej. Zobacz aktualną wiedzę z 2022 roku!
- Woda czy może jednak coś innego?
- Czym jest i do czego może służyć płyn do płukania?
- Jak stosować płyn do płukania jamy ustnej?
- Jaki płyn jest dla mnie najlepszy?
- Czy mogę używać płukanki gdy noszę aparat?
- Płukanki a dzieci
- Czy mogę wlać płyn do irygatora?
- Kto nie powinien używać płukanek
Woda czy może jednak coś innego?
Obecnie na rynku dostępna jest cała gama tych produktów z różnorakim przeznaczeniem – od odświeżania oddechu, poprzez wybielanie aż do gojenia zmian na błonie śluzowej jamy ustnej. Jednak mimo tego nie w każdym domu jest on stosowany jako uzupełnienie codziennego dbania o zdrowe zęby i dziąsła. Czym tak naprawdę są płyny do płukania, czy warto i kto może je stosować i czy są jakieś przeciwwskazania oraz jaki jest najlepszy płyn dla nas? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Czym jest i do czego może służyć płyn do płukania?
Na samym początku tego artykułu warto podkreślić, że płyn jak sama nazwa wskazuje to tylko płyn i nie zastąpi on prawidłowego szczotkowania ani nitkowania w dbaniu o higienę jamy ustnej. Jednak jest on środkiem dodatkowym, który z pewnością bardzo skutecznie uzupełni codzienne zabiegi higieniczne. Pamiętajmy, że zęby to tylko część naszej jamy ustnej. Bakterie próchnicotwórcze oraz odpowiadające za nieświeży oddech zalegają również na innych częściach takich jak język, dziąsła czy podniebienie. Aby je zniwelować warto po szczotkowaniu przepłukać usta dedykowanym do tego płynem.
Jak stosować płyn do płukania jamy ustnej?
Standardowy płyn (taki, który nie ma przeznaczenia leczniczego) możemy stosować na trzy sposoby:
- Płukanie jamy ustnej przed szczotkowaniem – taki zabieg pomaga w rozmiękczeniu zalegającej na zębach płytki nazębnej dzięki czemu łatwiej jest ją usunąć przy szczotkowaniu.
- Płukanie jamy ustnej po szczotkowaniu – jest to zabieg uzupełniający szczotkowanie i pomaga usunąć pozostały osad oraz wzmocnić zęby.
- Płukanie jamy ustnej między posiłkami – kiedy nie mamy możliwości wyszczotkować zębów pozwoli to usunąć zalegające resztki pokarmu, które są pożywką dla bakterii i mogą prowadzić do próchnicy.
Jak prawidłowo stosować taki płyn? Większość płynów nie wymaga rozcieńczania z wodą. W efekcie odmierzamy za pomocą nakrętki odpowiednią ilość preparatu i przez około 30 sekund płuczemy jamę ustną. Po tym czasie wypluwamy płyn i nie przepłukujemy już buzi żadnym innym środkiem ani wodą. Jednak zawsze warto zapoznać się z opisem na opakowaniu – producent zazwyczaj zamieszcza dokładną instrukcje użycia.
Jaki płyn jest dla mnie najlepszy?
Płyny do płukania jamy ustnej mają bardzo różny skład w zależności od swojego przeznaczenia. Standardowe płyny mają za zadanie uzupełniać codzienne szczotkowanie jamy ustnej i swoim działaniem odświeżać oddech, ograniczać osadzanie się kamienia, łagodzić podrażnienia w jamie ustnej oraz działać przeciwbakteryjnie. Obecnie na rynku wiele preparatów zawiera specjalne środki utrudniające przyleganie bakterii do powierzchni jamy ustnej.
Obecnie na rynku występuje tak duża różnorodność preparatów, że często trudno podjąć jakikolwiek wybór. Aby to ułatwić przedstawię pokrótce charakterystykę najczęściej pojawiających się płukanek.
Płyn do płukania zapobiegający próchnicy. Płyny takie przeznaczone są dla osób bardziej podatnych na próchnice. Dotyczy to zazwyczaj osób z chorobami tkanek twardych zębów, specyficzną florą bakteryjną lub ze zmniejszonymi zdolnościami manualnymi. Płukanki te zawierają dodatkowe ilości fluoru, który powoduje remineralizację oraz ogranicza szkodliwe działanie bakterii próchnicowych.
Płyn do płukania jamy ustnej o działaniu wybielającym. Obecnie bardzo dużą popularnością cieszą się środki mające działanie wybielające. Nic dziwnego, że takie samo zadanie mają spełniać również płukanki. Zawierają one zazwyczaj środki usuwające przebarwienia oraz wspomagające usuwanie nalotu nazębnego. Zazwyczaj stanowią one uzupełnienie past wybielających lub są polecane jako środek po profesjonalnym wybielaniu.
Płyn do płukania znoszący nadwrażliwość zębów. Płukanki te pomogą osobą zmagającym się z nadwrażliwością. Może ona być spowodowana występującymi recesjami dziąseł, a w związku z tym odsłoniętymi szyjkami zębów, bruksizmem, lub ubytkami niepróchnicowymi. Bardzo często dotyczy również osób, które zbyt mocno szczotkują zęby. Takie płukanki muszą zawierać środki, które mają za zadanie zamykać kanaliki zębinowe lub blokować przesył impulsu nerwowego jak choćby jony potasu, wapnia czy hydroksyapatyt. Dodatkowo zawierają w swoim składzie często środki remineralizujące zęby – pochodne fluoru i wapnia.
Płyn do płukania jamy ustnej dla osób z problemem z dziąsłami. Dla pacjentów, którzy zmagają się z krwawieniem dziąseł, stanami zapalnymi, zmianami na błonach śluzowych zalecane jest stosowanie płukanek, które mają działanie antybakteryjne oraz przeciwzapalne. Płukanki te powodują zmniejszenie bólu oraz przyspieszają gojenie się ran. W dzisiejszej stomatologii te same płukanki polecane są dla osób po zabiegach implantacji lub perioplastyki.
Płyn do płukania dla osób zmagających się z nieświeżym oddechem spowodowanym halitozą. Każdy z płynów do płukania ma zazwyczaj składniki odświeżające oddech. Jednak inną grupą są płyny, które pomagają walczyć z halitową. Płukanki takie zawierają substancje pozwalające walczyć z bakteriami produkującymi lotne związki siarki takie jak działająca antybakteryjnie chlorheksydyna, chlorek cetylopirydyniowy, jony cynku czy olejki i wyciągi aromatyczne z roślin.
Płun do płukania dla osób z problemem suchości jamy ustnej. Suchość jamy ustnej to choroba zwana kserostomią, która objawia się bólem, pieczeniem oraz licznymi powikłaniami spowodowanymi zbyt małą produkcją śliny. Płukanki te mają za zadanie łagodzić ból oraz podrażnienia jak również nawilżać błonę śluzową oraz chronić zęby przed próchnicą. Ich dodatkowym efektem jest zwiększone wydzielanie śliny.
Czy mogę używać płukanki gdy noszę aparat?
Jedną z docelowych grup pacjentów jaka powinna korzystać z płukanek są osoby będące w trakcie leczenia ortodontycznego. Podczas noszenia aparatu wymaga jest bowiem szczególna dbałość o higienę jamy ustnej ze względu na zwiększoną tendencję do odkładania płytki nazębnej a w efekcie tworzenia się ubytków próchnicowych.
Płyn taki dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym dociera do miejsc pominiętych przez szczoteczkę i pomaga usunąć płytkę nazębną osadzającą się także na elementach aparatu, dzięki czemu zmniejsza ryzyko próchnicy i redukuje przymus leczenia ubytków po zdjęciu aparatu.
Płukanki przeznaczone dla pacjentów z aparatem zawierają składniki remineralizujące, ale także substancje łagodzące podrażnienia błony śluzowej powstające w wyniku drażnienia przez metalowe elementy aparatu co poprawia komfort noszenia. Ważne jest jednak, aby kupować preparaty zalecone przez naszego stomatologa lub przeznaczone bezpośrednio dla pacjentów ortodontycznych, aby uniknąć przebarwień elementów aparatu.
Płukanki a dzieci
Na sklepowych półkach oprócz płynów dla osób dorosłych znajdziemy płukanki dla dzieci. Najnowsze wytyczne Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego zalecają jednak, aby płyny stosowały dzieci od 6 roku życia. W tym wieku bowiem ryzyko połknięcia płynu jest już dużo niższe, ponieważ 6-latki zazwyczaj radzą sobie z płukaniem i wypluwaniem.
Płyny dla dzieci są zazwyczaj kolorowe i mają przyjemny smak dzięki czemu są świetnym uzupełnieniem nauki szczotkowania i dbania o zęby.
Czy mogę wlać płyn do irygatora?
Chociaż producenci irygatorów zalecają zazwyczaj stosowanie wody jako środka irygującego, zazwyczaj nie ma przeciwwskazań, aby za taki środek posłużył płyn do płukania. Pozwoli on z pewnością wzmocnić efekt irygacji oraz usuwania resztek pokarmowych z przestrzeni międzyzębowych.
Dodatkowo działanie antybakteryjne zmniejsza ilość bakterii w jamie ustnej i chroni przed próchnicą na powierzchniach stycznych. Pamiętajmy jednak, aby wybierać płyn, który nie spowoduje uszkodzenia ani przebarwienia elementów irygatora.
Kto nie powinien używać płukanek?
Na koniec warto wspomnieć o przeciwwskazaniach do stosowania płukanek. Tak naprawdę w dzisiejszych czasach wybór płynów jest tak różnorodny, że nie istnieją ogólne przeciwwskazania. Przy tak dużym wyborze z pewnością każdy wybierze coś dla siebie oraz zdecyduje jaki problem powinna ona rozwiązać.
Pamiętajmy jednak, aby zawsze sprawdzić czy dany produkt nie zawiera środków, które mogą nas uczulać oraz aby upewnić się, że płukanka, którą mają stosować nasze dzieci może być stosowana w ich wieku. W przypadku wątpliwości najlepiej skonsultować się ze swoim stomatologiem.
Autor: Dagmara Drzewiecka – Sudół
Dodaj opinię jako pierwszy.
