Nieefektywne szczotkowanie zębów, picie wina, kawy i herbaty w dużej ilości czy palenie papierosów – to nieobojętne dla uzębienia stany. W celu utrzymania zdrowia jamy ustnej i unikania chorób zębów i przyzębia należy nie tylko prawidłowo i regularnie myć zęby, ale także nie zapominać o profilaktycznych zabiegach stomatologicznych. Lekarze dentyści zalecają przynajmniej raz w roku wykonywać scaling zębów. Czym jest, jakie są wskazania? Oto odpowiedzi na te i inne pytania. Zobacz aktualną wiedzę z 2022 roku!
- Czym jest scaling i kamień nazębny
- Kiedy robić scaling
- Rodzaje scalingu
- Przeciwwskazania scalingu
- Zalecenia po scalingu
- Scaling a piaskowanie
Czym jest scaling i kamień nazębny?
Kamień nazębny to zmineralizowana płytka bakteryjna. Powstaje w miejscach nadmiernej kumulacji płytki nazębnej, przy nieprawidłowym, niedokładnym szczotkowaniu. Po odpowiednio długim czasie dochodzi do wysycenia jej jonami, np. wapnia, pochodzącymi ze śliny. Kamień nazębny podzielić można ze względu na występowanie na naddziąsłowy i poddziąsłowy.
W tym pierwszym przypadku jest dostrzegalny dla naszego oka, umiejscawia się na widocznej w jamie ustnej koronie zęba, przyszyjkowo. Ma kremową barwę i chropowatą powierzchnię. Najczęściej lokalizuje się na językowych powierzchniach siekaczy dolnych oraz policzkowych powierzchniach trzonowców górnych, które ściśle sąsiadują z ujściami ślinianek, czyli gruczołów odpowiadających za produkcję śliny. Złogi poddziąsłowe znajdują się na powierzchniach korzeni zębów. Mają barwę brunatną, czarną.
Powstają kiedy dochodzi do pogłębienia kieszonki dziąsłowej (przestrzeni pomiędzy powierzchnią korzenia a dziąsłem) oraz zalegania w niej płytki bakteryjnej. Poddziąsłowy kamień nazębny szczególnie sprzyja powstawaniu chorób dziąseł i przyzębia.
W celu usunięcia złogów konieczne jest profesjonalne, mechaniczne, bezbolesne oczyszczenie powierzchni zęba za pomocą specjalnych narzędzi, wykonywane przez lekarza dentystę lub higienistkę stomatologiczną, czyli scaling.
Scaling jest ważny, ponieważ osady i kamień nazębny mogą prowadzić do rozwoju próchnicy i chorób dziąseł. Regularne oczyszczanie zębów może pomóc w zapobieganiu tym problemom i utrzymaniu zdrowia jamy ustnej.
Kiedy robić scaling
Wyróżnić można dwie przyczyny konieczności regularnego usuwania kamienia nazębnego: kwestia zdrowotna i estetyczna.
Z punktu widzenia medycznego, złogi przyczyniają się do powstawania stanów zapalnych dziąseł. Przy braku przestrzegania zasad prawidłowej higieny jamy ustnej, dochodzi do eskalacji problemu, co w dalszej kolejności przyczynia się do powstawania zapaleń przyzębia. Choroba ta może prowadzić do odsłaniania się korzeni zębów, rozchwiania ich, a nawet utraty. Często towarzyszy jej halitoza, czyli nieprzyjemny zapach z ust, a także krwawienie z dziąseł samoistne lub wywoływane szczotkowaniem. Aby tego uniknąć konieczne jest regularne oczyszczanie zębów z kamienia – skaling.
Kolejną kwestią jest estetyka. Większości społeczeństwa marzy o „hollywood smile”, czyli pięknych, białych, zadbanych zębach. Wszelkie złogi nazębne bez wątpienia zaburzają ten obraz, co może być przyczyną kompleksów niejednego z nas. Dlatego pamiętajmy o prostym rozwiązaniu takiej sytuacji – wizycie u stomatologa.
Scaling jest zazwyczaj wykonywany co 6-12 miesięcy, chociaż częstotliwość może się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia jamy ustnej. Ważne jest, aby regularnie odwiedzać dentystę lub higienistkę dentystyczną, aby upewnić się, że zęby są oczyszczane i zdrowe.
Rodzaje scalingu
Zabieg ten może być wykonywany przy użyciu narzędzi manualnych lub za pomocą specjalnych urządzeń – skalerów.
W przypadku wykorzystywania przyrządów ręcznych wykorzystywane będą: sierpy, motyczki, pilniki, dłutka (usuwają kamień naddziąsłowy) lub kirety (usuwające kamień poddziąsłowy). Narzędzia wykonywane są z metalu. Jedyny wyjątek stanowią kirety przeznaczone do zabiegów poddziąsłowych, które wykonywane muszą być w obrębie implantów. Wówczas do ich produkcji wykorzystane jest włókno węglowe lub tworzywa sztuczne.
Na rynku stomatologicznym dostępnych jest kilka rodzajów instrumentów maszynowych: skalery piezoelektryczne, magnetostrykcyjne, dźwiękowe i ultradźwiękowe. Najczęściej wykorzystywane są urządzenia ultradźwiękowe, które podczas swojej pracy generują bardzo duże ilości ciepła, przez co wymagają intensywnego chłodzenia wodnego.
W przypadku wolnostojących maszyn istnieje możliwość dodania do wody dodatkowych substancji, np. roztworu chlorheksydyny, która posiada właściwości bakteriobójcze, grzybobójcze i przeciwwirusowe. Zastosowanie takich skalerów zależy od rodzaju zamontowanej wymiennej końcówki, tzw. tipa. Do scalingów naddziąsłowych wykorzystywane są te o szerokiej i masywnej konstrukcji, natomiast do poddziąsłowych są cieńsze i długie, niekiedy z diamentowym nasypem.
W porównaniu, obie metody, ręczna i maszynowa, przynoszą pożądany efekt – usunięcie kamienia nazębnego. Jednak metodą szybszą, dokładniejszą, wygodniejszą dla pacjenta i lekarza, jest użycie skalerów mechanicznych.
Przeciwwskazania scalingu
W przypadku wystąpienia wskazań do wykonania scalingu, każdy może udać się do stomatologa celem odbycia takiego zabiegu. Niestety nie wszyscy mogą pozwolić sobie na wykorzystanie urządzeń ultradźwiękowych!
Mowa tutaj o osobach posiadających wszczepione rozruszniki serca „starego typu” lub podobnych implantach słuchowych (typ można sprawdzić w paszporcie urządzenia). Uważa się, że może dochodzić do zakłócania ich pracy przez skalery.
W przypadku pacjenta z osteoporozą, odklejającą się siatkówką oka, a także kobiet w ciąży (w tym przypadku leczenie, jeżeli może być odwleczone w czasie, należy podejmować w 2 trymestrze ciąży, z uwagi na bezpieczeństwo rozwijającego się płodu), również konieczna jest zamiana techniki wykonywania tej procedury na ręczną.
U osób z przebytym infekcyjnym zapaleniem wsierdzia, siniczą wadą serca, wszczepioną sztuczną zastawką serca, w przypadku nieuregulowanej cukrzycy oraz pacjentów z poważnymi zaburzeniami układu odpornościowego, przyjmujących leki immunosupresyjne – zabieg ten należy wykonywać w osłonie antybiotykowej (przyjęcie 60 minut wcześniej jednorazowej dawki leku zaleconej przez lekarza dentystę).
Zalecenia po scalingu
Każdorazowo zabieg powinien kończyć się dokładnym polerowaniem powierzchni zębów przy pomocy specjalnych gumek, szczoteczek oraz pasty polerskiej. Po scalingu przez krótki okres może występować nadwrażliwość zębów, dlatego też polecane jest dodatkowe przeprowadzenie fluoryzacji (naniesienie na powierzchnię zębów lakieru bądź żelu lub zastosowanie okładu z pianki fluorkowej). Ponadto takie postępowanie wpływa remineralizująco na tkanki twarde zębów, a także zadziała przeciwpróchnicowo.
Bezpośrednio po zabiegu nie należy pić i jeść przez 2 godziny, a przez dobę należy unikać pokarmów i płynów mogących przyczynić się do powstawania przebarwień (utrzymać białą dietę pozbawioną: ćwikły, czerwonego wina, soków owocowych, marchwi, przecieru pomidorowego, powideł, jagód, czarnych porzeczek, truskawek, czekolady, herbaty – szczególnie zielonej, kawy).
W przypadku utrzymującej się nadwrażliwości pomocne będzie zastosowanie dedykowanych ku temu past do zębów.
Po scalingu może być konieczne wypełnienie ubytków lub inne leczenie, jeśli zostały one wykryte podczas procesu oczyszczania. Dentysta lub higienistka dentystyczna mogą również zalecić odpowiednią higienę jamy ustnej w domu, taką jak szczotkowanie i nitkowanie, aby utrzymać zęby w czystości i zdrowiu.
Scaling a piaskowanie
Piaskowanie zębów może stanowić uzupełnienie scalingu naddziąsłowego. Polega na usunięciu przebarwień zewnątrzpochodnych, np. z kawy, herbaty, papierosów, za pomocą strumienia powietrza, proszku i wody. Mieszanina ta, trafiając na powierzchnię zębów, odrywa cząsteczki osadu, a całość wyłapywana jest z jamy ustnej za pomocą ssaka.
Efekt po piaskowaniu, podobnie jak po zabiegu scalingu, jest natychmiastowy. Zęby odzyskują swój naturalny kolor, są odświeżone i jaśniejsze. Niekiedy może okazać się, że wcześniejsza chęć wybielania jest nieuzasadniona.
Piaskowanie szczególnie polecane jest osobom pijącym duże ilości kawy, herbaty, palącym papierosy, ale także noszącym stałe aparaty ortodontyczne oraz posiadającym stłoczone zęby, ponieważ wtedy prawidłowe ich oczyszczenie często bywa kłopotliwe.
Zalecenia po tej procedurze nie różnią się od tych, które dotyczą usuwaniu kamienia nazębnego. Pacjenci cierpiący na astmę oskrzelową lub inne zaburzenia czynności płuc, muszą zrezygnować z zabiegu, ponieważ istnieje możliwość wystąpienia napadu duszności.
Autor: Anna Religa
Dodaj opinię jako pierwszy.
