Leczenie ortodontyczne to zazwyczaj skomplikowany i długotrwały proces. Zazwyczaj nie wystarczy samo założenie aparatu ortodontycznego i lekarz często stosuje różnego rodzaju dodatkowe elementy, które umożliwiają osiągnięcie zamierzonego efektu leczenia.
U niektórych pacjentów możemy zauważyć, że oprócz aparatu dodatkowo używają elastycznych gumek zamocowanych o aparat lub inne dodatkowe elementy. Wyciągi te stosujemy, aby skorygować krzywe zęby.
Dowiedzmy się czym są wyciągi ortodontyczne, jakie mamy ich rodzaje oraz jak je prawidłowo stosować , aby osiągnąć jak najlepsze efekty. Zapoznaj się z aktualną wiedzą z 2022 roku!
Czym są wyciągi ortodontyczne i jakie rodzaje mamy?
Wyciągi ortodontyczne to specjalne lateksowe gumeczki, które zakładane są w taki sposób, że w efekcie rozpięte są pomiędzy górnym a dolnym aparatem ortodontycznym lub pomiędzy aparatem a innym zaczepem umiejscowionym na powierzchni zęba (na przykład haczyk lub guzik).
Wyciągi te są elementami ruchomymi leczenia ortodontycznego co oznacza, że można je swobodnie zakładać lub zdejmować.
Wyciągi dzielimy na te zakładane wewnątrzustnie lub zewnątrzustnie. Przy standardowym leczeniu aparatem stałym stosujemy wyciągi wewnątrzustne. Natomiast wyciagi zewnątrzustne stosowane są podczas leczenia wad zgryzu przy pomocy maski twarzowej Delaire’a lub aparatu Headgear. Aparaty te funkcjonują samodzielnie jako wyciągi zewnątrzustne.
Headgear – jest to pierwszy wyciąg zewnątrzustny, który składa się z łuku wewnętrznego biegnącego wzdłuż powierzchni wargowej zębów szczęki i łuku zewnętrznego biegnącego wzdłuż policzków, połączonego w linii pośrodkowej z łukiem wewnętrznym. Dodatkowym elementem jest czepek na głowę oraz opaska na kark, które połączone są z łukami w jamie ustnej. Aparat ten jest stosowany u pacjentów, którzy muszą mieć zmienione położenie szczęki.
Maska twarzowa – wyciąg zewnątrzustny, którego głównym zadaniem jest wysuwanie szczęki. Jej elementy to podpórka na czoło i brodę połączone drucianą ramką, do której przymocowuje się elastyczne wyciągi zewnątrzustne. Wyciągi te połączone są w buzi z aparatem stałym lub ruchomym użytkowanym przez pacjenta.
Wyciągi różnią się pomiędzy sobą wielkością oraz siłami jakie produkują. Wyciąg o mniejszej średnicy oraz stworzony z twardszej gumy będzie wywoływał większe siły w efekcie czego prowadzi do szybszego uzyskania wyniku lub jest wykorzystywany w sytuacjach wymagających przyłożenia intensywnej siły.
Po co stosujemy wyciągi w leczeniu ortodontycznym?
Aparat stały założony na zęby koryguje wady zgryzu jednak nie zawsze jest on wystarczający w postaci najbardziej znanej. W sytuacjach nadmiernego wysunięcia lub cofnięcia szczęki leczenie polega na zmianie położenia powierzchni zgryzu szczęk pomiędzy sobą.
W tym celu stosowane są wyciągi, które za pomocą odpowiedniej siły przesuwają do przodu lub cofają odpowiednio szczękę lub żuchwę. Dzięki takiemu leczeniu możemy uzyskać prawidłową relację górnych zębów w stosunku do dolnych.
Należy tu również podkreślić, że etap leczenia ortodontycznego polegający na przesuwaniu szczęk oraz powierzchni zgryzowych wobec siebie należy do najtrudniejszych i najdłuższych etapów tego procesu. W efekcie czego zazwyczaj wyciągi stosowane są przez dłuższy czas.
Prawidłowe użytkowanie wyciągów ortodontycznych.
Wyciągi ortodontyczne nosimy zgodnie z zaleceniami naszego lekarza. Zazwyczaj taki wyciąg zmieniany codziennie, chyba że ortodonta zalecił inaczej. Lekarza w trakcie leczenia daje pacjentowi specjalny pakiet, w którym znajduje się komplet nowych wyciągów.
Nosimy je przez cały okres leczenia wyznaczonego przez stomatologa. Jedyne momenty kiedy możemy ściągnąć wyciągi to szczotkowanie, zakładanie nowych lub czasami podczas jedzenia. Takie gumki nosimy w buzi nawet podczas snu.
Pamiętajmy również, że obecność wyciągów ortodontycznych w jamie ustnej nie zwalnia nas z obowiązku dbania o higienę jamy ustnej, szczególnie istotnej w czasie leczenia ortodontycznego.
Ze względu na to, iż siła generowana przez wyciągi ulega zużyciu należy je regularnie zmieniać. W niektórych momentach lekarza może zalecić zmianę wyciągów nawet co 12 czy co 4 godziny. Pamiętajmy, że od tego jak długo nosimy gumki oraz jak często je zmieniamy zależy jak szybko uzyskamy efekt leczniczy.
Jak długo korzystamy z wyciągów? O tym, tak samo jak o częstości ich zmiany zawsze decyduje lekarza. W niektórych przypadkach wyciąg jest jedynie elementem częściowego leczenia, mającego za zadanie wyrównać pewne wady, w innym natomiast może być wymagane noszenie ich przez cały okres leczenia.
Czy noszenie wyciągów jest bolesne?
Samo zakładanie i noszenie wyciągów nie wiąże się z bólem. Jednakże ze względu na siły jakie one generują oraz efekt przesuwania zębów może się zdarzyć, że w pierwszych dniach ich noszenia pojawi się u pacjenta ból.
Jednak z czasem powinien on zmaleć a następnie zniknąć całkowicie.
To samo dotyczy wyciągów zewnątrzustnych, których użytkowanie początkowo może być bardzo nieprzyjemne. Oczywiście w przypadku gdy nie nosimy wyciągów regularnie ból będzie występował dłużej oraz może się pojawiać za każdym razem kiedy zakładamy nowe.
Jak prawidłowo zmieniać wyciągi?
Wyciągi zazwyczaj zakładane są na specjalne haczyki, które zamontowane są na aparatach ortodontycznych noszonych przez pacjentów.
Zabieg zakładania i zmieniania wyciągów jest początkowo problematyczny dla pacjentów, jednak krótka lekcja udzielona przez lekarza lub asystę pomaga w jej opanowaniu. Niektórzy pacjenci mogą początkowo wykorzystywać do tego specjalny nakładacz zaopatrzony w haczyki. Zmiana wyciągów powinna się również odbywać przy lustrze ponieważ będzie nam łatwiej zauważyć gdzie dokładnie powinny one być zaczepione.
Zanim opuścimy gabinet stomatologiczny upewnijmy się, że wiemy dokładnie w jaki sposób oraz jak często powinniśmy zmieniać gumki. Bez tej wiedzy, możemy bowiem przez przypadek założyć je na nieodpowiednie miejsce czego skutkiem będzie wydłużenie czasu leczenia lub zaburzone efekty.
Zęby mogą się bowiem przesuwać w nieodpowiednią stronę co może następnie wymagać trudnej korekty ortodontycznej. Istotne jest również, aby zawsze sprawdzić czy mamy wystarczającą ilość gumek do następnej wizyty.
W przypadku ich braku należy zgłosić się jak najszybciej do swojego lekarza. Również jeśli lekarza zapomniał nas poinformować o tym czy nadal mamy użytkować wyciągi po kolejnej wizycie nie krępujmy się i po prostu spytajmy.
Noszenie wyciągów powyżej zalecanego przez lekarza czasu również nie będzie korzystne dla efektów leczenia.
Czym różnią się wyciągi od innych gumek w aparacie ortodontycznym?
Podczas leczenia ortodontycznego aparatem stałym łuk ortodontyczny zamocowany jest na zamkach przy pomocy ligatur, które mogą być metalowe lub gumowe.
Ten rodzaj gumek zapewnia stabilizację łuku w jamie ustnej, dzięki czemu może on pełnić swoją rolę. Gumki te zmienia na każdej wizycie lekarza, decydując o sile jaka jest przez nie generowana.
W przypadku wyciągów zmieniamy je dużo częściej i możemy robić to sami w domu.
Bibliografia:
Zarys współczesnej ortodoncji, Irena Karłowska, PZWL, Warszawa 2016
Wprowadzenie do ortodoncji, Barbel Kahl-Nieke , tłum. Adam Masztalerz, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 1999
Dodaj opinię jako pierwszy.